30. janúar 2025

Eimur fræðist um lífgasvinnslu í Færeyjum

Sjálfbær orkunýting í Færeyjum – hvað getum við lært? 

Í síðustu viku fóru Karen Mist og Ragnhildur frá Eimi í vettvangsferð til Færeyja, þar sem þær kynntu sér meðal annars starfsemi Förka Biogas, ásamt fulltrúum frá Landsvirkjun og Bláma. Förka framleiðir orku úr lífrænum úrgangi og er mikilvægt dæmi um sjálfbæra nýtingu auðlinda í smærri samfélögum.

Lífgasvinnslan tekur á móti fiskiúrgangi frá fiskeldi Bakkafrost, seyru frá seiðaeldi sama fyrirtækis, mykju frá nær öllum kúabúum í Færeyjum, auk annars lífræns úrgangs af svæðinu. Þessi lífræni úrgangur er fyrst og fremst nýttur til þess að framleiða metangas, en aukaafurð frá því ferli er svokölluð melta sem einnig nýtist sem góður lífrænn áburður fyrir öll kúabú í Færeyjum. Úr metangasinu er svo framleitt bæði raf- og varmaorka. Rafmagnið er selt inn á raforkukerfið og hitinn leiddur inn í hitaveitukerfi Þórshafnar.

Ávinningur fyrir bændur og nærumhverfi

Ein af stærstu nýjungunum í verkefninu , sem er sérstaklega áhugavert að skoða í íslensku samhengi, er að Förka sækir kúamykjuna frá bændum og skilar henni aftur á býlin í formi meltu (digested sludge), bændunum að kostnaðarlausu. Meltunni safna bændur yfir vetrarmánuðina og dreifa á túnin að vori og fram á haust. Eins er hluti meltunnar notuð til uppgræðslu svæða sem þurfa á innspýtingu næringarefna að halda. Þetta dregur úr sóun og styður við hringrásarhagkerfi. 


 Melta hefur marga kosti fyrir bændur og umhverfið og má þar m.a. nefna:

  • Minni lyktarmengun
  • Næringarríkari áburður en hrá mykja
  • Minni þörf á innfluttum tilbúnum áburði
  • Sparnaður fyrir bændur
  • Minni losun gróðurhúsalofttegunda
  • Auðveldari dreifing á tún

Ávinningur fyrir fiskeldi og matvælaiðnað 

Lífgasvinnsla skapar einnig tækifæri fyrir fiskeldisfyrirtæki og matvælaiðnað með því að:

  • Skapa farveg fyrir lífrænan úrgang og koma honum í hringrás
  • Stuðla að fullnýtingu auðlinda
  • Minnka kolefnisspor starfseminnar
  • Styrkja græna ímynd og stuðning við nærsamfélagið

  • Slide title

    Write your caption here
    Button

  • Slide title

    Write your caption here
    Button

  • Slide title

    Write your caption here
    Button

  • Slide title

    Write your caption here
    Button

  • Slide title

    Write your caption here
    Button

  • Slide title

    Write your caption here
    Button

Verkefnið í Færeyjum sýnir vel hvernig mismunandi geirar matvælaiðnaðar geta unnið saman í úrgangsmálum og verðmætasköpun. Eimur er nú þegar með áþekk verkefni innan lífgasvinnslu til skoðunar á Norðurlandi og opnaði þessi vettvangsferð augu okkar enn frekar fyrir ávinningi slíkrar starfsemi. Eins varpaði ferðin ljósi á ýmsar tæknilegar útfærslur sem hægt er að yfirfæra yfir á íslenskan veruleika.


Hér eru mikil sóknarfæri fyrir Norðurland, með víðtækum ávinningi fyrir umhverfi, efnahag og samfélög.

Deila frétt

Eimur hlýtur styrk úr Loftslags- og orkusjóði

27. nóvember 2025
Loftslags- og orkusjóður hefur úthlutað rúmlega 1,3 milljörðum króna til 109 verkefna sem miða að samdrætti í losun gróðurhúsalofttegunda eða fela í sér nýsköpun á sviði umhverfis-, orku- og loftslagsmála. Eimur er meðal þeirra sem hljóta styrk að þessu sinni. Verkefni ber heitið Nýting lífræns efnis úr fráveituvatni til orkuframleiðslu . Það felur í sér uppsetningu færanlegs hreinsibúnaðar við sláturhús Kjarnafæðis/Norðlenska á Húsavík, í samstarfi við Orkuveitu Húsavíkur og Kjarnafæði Norðlenska. Markmið verkefnisins er að sýna fram á kosti þess að koma upp forhreinsivirki fyrir fráveituvatn frá matvælafyrirtækjum, draga úr lífrænu álagi og nýta efni sem annars færu til spillis, meðal annars til framleiðslu á lífdísil og lífgasi í samstarfi við nýsköpunarfyrirtækið Gefn . Verkefnið er fyrst og fremst ætlað sem sýnidæmi sem getur orðið stjórnvöldum og fyrirtækjum hvatning til frekari aðgerða í fráveitumálum. Með því að hreinsa vatnið þar sem mengunin fellur til skapast betri möguleikar til að sækja verðmæt efni í fráveituna, auk þess sem álag á innviði sveitarfélaga minnkar verulega. Verkefnið er einnig hluti af ICEWATER verkefninu, sem að hluta er fjármagnað af LIFE styrktarsjóði Evrópusambandsins. Með styrknum frá Loftslags- og orkusjóði er tryggt að hefja uppsetningu búnaðarins fyrir sláturtíð 2026. Við hlökkum til að segja frá framgangi verkefnisins. Nánar um úthlutun Loftslags- og orkusjóðs og þau 109 verkefni sem hlutu styrk má finna á vef sjóðsins.

Hátt í 300 manns sóttu ráðstefnu um framtíð Bakka

25. nóvember 2025
Framtíðin á Bakka – Samvinna, sjálfbærni og sóknarfæri

Leiftrandi áhugi og hugur í fólki um sniglarækt á Norðurlandi

13. nóvember 2025
Undanfarnar vikur hefur Eimur staðið fyrir kynningarstarfi um möguleika sniglaræktar á Íslandi. Verkefnið hefur verið kynnt fyrir fjölmörgum aðilum víða um Norðurland meðal annars á Hönnunarþingi á Húsavík, Vegagerðinni, Landsvirkjun og fleiri stofnunum og fyrirtækjum. Markmiðið hefur verið að vekja athygli á tækifærum til nýsköpunar í landbúnaði og benda á hvernig vistvæn og sjálfbær ræktun gæti orðið áhugaverð viðbót við íslenskan landbúnað. Vinnustofur um sniglarækt sem haldnar voru á Norðurlandi í október vöktu mikla athygli og voru afar ánægjulegar í alla staði. Fjöldi bænda, frumkvöðla og annarra áhugasamra einstaklinga lagði leið sína á kynningarfundi þar sem fjallað var um möguleika sniglaræktar sem nýrrar vistvænnar hliðarbúgreinar á Íslandi. Á fundunum fóru yfir efnið þeir Sigurður Líndal frá Eimi og Peter Monaghan frá írska fyrirtækinu Inis Escargot, sem hefur mikla og farsæla reynslu af sniglarækt sem hágæða matvöru í Evrópu. Þeir kynntu hugmyndir sínar um hvernig hægt er að nýta íslenskar aðstæður, svo sem jarðhita, hrein auðlindakerfi og vannýttan húsakost til sveita, til að skapa sjálfbært rekstrarumhverfi fyrir sniglarækt. Áhugi á viðfangsefninu reyndist mikill og spurningar komu úr öllum áttum, bæði frá bændum sem sjá tækifæri til að renna styrkari stoðum undir búskap sinn og frá frumkvöðlum í leit að nýjum leiðum til að nýta staðbundnar auðlindir á skapandi hátt. Þátttakendur ræddu meðal annars um húsakost, fóðrun, ræktunarlotur, markaði og möguleg notagildi sniglaafurða á Íslandi, auk leiða til meginmarkaða í Evrópu. Sigurður og Peter voru báðir hæstánægðir með móttökurnar og áhugann sem blasti við alls staðar. „Ísland stendur frammi fyrir einstöku tækifæri á heimsvísu þegar kemur að sniglarækt, því stöðugt hitastig og trygg hitastjórnun er lykillinn að árangursríku sniglaeldi. Þar kemur íslenskur jarðhiti með nýja vídd inn á heimsmarkaðinn,“ sagði sniglasérfræðingurinn að loknum fundunum. Næstu skref eru þegar farin að taka á sig mynd, og ljóst er að langtum fleiri munu sækja um þátttöku í staðnámi á Írlandi en sæti verða í boði. Þeir sem hafa áhuga á að fylgjast með framhaldinu og fá upplýsingar um næstu skref geta haft samband við Sigurð Líndal hjá Eimi á netfangið s.lindal@eimur.is eða fylgst með fréttum á eimur.is. Vinnustofurnar sýndu glöggt að nýsköpun í landbúnaði lifir góðu lífi á Norðurlandi – og að þó sniglar séu smávaxnir geti þeir orðið stór hluti af framtíðinni.