30. janúar 2025

Eimur fræðist um lífgasvinnslu í Færeyjum

Sjálfbær orkunýting í Færeyjum – hvað getum við lært? 

Í síðustu viku fóru Karen Mist og Ragnhildur frá Eimi í vettvangsferð til Færeyja, þar sem þær kynntu sér meðal annars starfsemi Förka Biogas, ásamt fulltrúum frá Landsvirkjun og Bláma. Förka framleiðir orku úr lífrænum úrgangi og er mikilvægt dæmi um sjálfbæra nýtingu auðlinda í smærri samfélögum.

Lífgasvinnslan tekur á móti fiskiúrgangi frá fiskeldi Bakkafrost, seyru frá seiðaeldi sama fyrirtækis, mykju frá nær öllum kúabúum í Færeyjum, auk annars lífræns úrgangs af svæðinu. Þessi lífræni úrgangur er fyrst og fremst nýttur til þess að framleiða metangas, en aukaafurð frá því ferli er svokölluð melta sem einnig nýtist sem góður lífrænn áburður fyrir öll kúabú í Færeyjum. Úr metangasinu er svo framleitt bæði raf- og varmaorka. Rafmagnið er selt inn á raforkukerfið og hitinn leiddur inn í hitaveitukerfi Þórshafnar.

Ávinningur fyrir bændur og nærumhverfi

Ein af stærstu nýjungunum í verkefninu , sem er sérstaklega áhugavert að skoða í íslensku samhengi, er að Förka sækir kúamykjuna frá bændum og skilar henni aftur á býlin í formi meltu (digested sludge), bændunum að kostnaðarlausu. Meltunni safna bændur yfir vetrarmánuðina og dreifa á túnin að vori og fram á haust. Eins er hluti meltunnar notuð til uppgræðslu svæða sem þurfa á innspýtingu næringarefna að halda. Þetta dregur úr sóun og styður við hringrásarhagkerfi. 


 Melta hefur marga kosti fyrir bændur og umhverfið og má þar m.a. nefna:

  • Minni lyktarmengun
  • Næringarríkari áburður en hrá mykja
  • Minni þörf á innfluttum tilbúnum áburði
  • Sparnaður fyrir bændur
  • Minni losun gróðurhúsalofttegunda
  • Auðveldari dreifing á tún

Ávinningur fyrir fiskeldi og matvælaiðnað 

Lífgasvinnsla skapar einnig tækifæri fyrir fiskeldisfyrirtæki og matvælaiðnað með því að:

  • Skapa farveg fyrir lífrænan úrgang og koma honum í hringrás
  • Stuðla að fullnýtingu auðlinda
  • Minnka kolefnisspor starfseminnar
  • Styrkja græna ímynd og stuðning við nærsamfélagið
  • Slide title

    Write your caption here
    Button
  • Slide title

    Write your caption here
    Button
  • Slide title

    Write your caption here
    Button
  • Slide title

    Write your caption here
    Button
  • Slide title

    Write your caption here
    Button
  • Slide title

    Write your caption here
    Button

Verkefnið í Færeyjum sýnir vel hvernig mismunandi geirar matvælaiðnaðar geta unnið saman í úrgangsmálum og verðmætasköpun. Eimur er nú þegar með áþekk verkefni innan lífgasvinnslu til skoðunar á Norðurlandi og opnaði þessi vettvangsferð augu okkar enn frekar fyrir ávinningi slíkrar starfsemi. Eins varpaði ferðin ljósi á ýmsar tæknilegar útfærslur sem hægt er að yfirfæra yfir á íslenskan veruleika.


Hér eru mikil sóknarfæri fyrir Norðurland, með víðtækum ávinningi fyrir umhverfi, efnahag og samfélög.


Deila frétt

Eftir Kolfinna María Níelsdóttir 10. apríl 2025
RECET verkefnið og Net Zero Islands Network standa fyrir þessum viðburði, þar sem sérfræðingar, stefnumótendur og hagsmunaaðilar koma saman til að ræða og stuðla að orkuskiptum á eyjum og í dreifðum byggðum. Ráðstefnan er einstakt tækifæri til að miðla þekkingu, skoða nýjar lausnir og efla tengslanet. Dagskráin samanstendur af framsöguerindum og umræðum sem miða að því að styðja við sjálfbæra þróun og grænna samfélag. Ókeypis er á ráðstefnuna sem fer einnig fram í streymi - skráning fer fram hér: https://www.recetproject.eu/events/akureyrienergyseminar Um RECET: RECET (Rural Europe for the Clean Energy Transition) er samstarfsverkefni fimm landa og tuga sveitarfélaga um alla Evrópu, með Ísland í fararbroddi. Verkefnið miðar að því að efla getu sveitarfélaga í dreifðum byggðum í Evrópu og atvinnulífsins til að takast á við orkuskipti og smíða orkuskiptaáætlanir fyrir svæðin. RECET er styrkt af LIFE styrktaráætlun Evrópusambandsins sem leggur áherslu á umhverfis- og loftslagsmál. Um Net Zero Islands Network: Net Zero Islands Network gegnir lykilhlutverki í þróun grænna og sjálfbærra orkulausna fyrir eyjar og afskekkt svæði. Markmið netsins er meðal annars að auðvelda miðlun þekkingar milli eyja og afskekktra svæða, skapa fleiri atvinnutækifæri og kanna möguleika á kolefnisneikvæðum lausnum. Norræna orkurannsóknarstofnunin (Nordic Energy Research) hefur umsjón með verkefninu. 
9. apríl 2025
Nýtt evrópskt samstarf um nýsköpun og þekkingarmiðlun
2. apríl 2025
Um 80 manns tóku þátt í fyrsta fundi í ICEWATER verkefninu, sem haldinn var dagana 24. og 25. mars 2025 í húsnæði Orkuveitu Reykjavíkur í Elliðaárdalnum. Fundurinn markaði upphaf þessa metnaðarfulla verkefnis, sem miðar að því að flýta fyrir og bæta innleiðingu vatnaáætlunar á Íslandi.