Erindin voru fjölbreytt, fjallað var sérstaklega um möguleg lífgas- og áburðarverkefni á Dysnesi við Eyjafjörð, í Reykholti í Biskupstungum og í Þorlákshöfn. Við fengum að heyra af reynslu Svía á uppsetningu smáskala lífgasvera, og af reynslu bænda frá Færeyjum, við notkun á meltu til áburðar. Fulltrúar frá Sorpu sem starfrækja eina lífgasver landsins fóru yfir sína starfsemi, og rektor Landbúnaðarháskólans fjallaði um menntunar- og rannsóknaþörf geirans. Þá var fjallað um fjármögnunarleiðir, og fulltrúi Bændasamtaka Íslands ræddi áherslur þeirra hvað snertir hliðarafurðir landbúnaðar. Margrét Á. Sigurðardóttir framkvæmdastjóri Bændasamtakana tók að sér fundarstjórn. Ráðstefnan var vel sótt, en um 140 manns höfðu skráð sig ýmist í staðfund eða streymi. Upptakan að fundinum er aðgengileg á YouTube . Það er augsýnilega mikill áhugi á viðfangsefninu, enda mikil tækifæri fyrir hendi til að efla sjálfbærni landbúnðarins og þar með fæðuöryggi þjóðarinnar með því að draga úr þörf á innfluttum áburði og eldsneyti. Undir lok fundarins samþykktu fundargestir eftirfarandi ályktun: Lífgas- og áburðarvinnsla hefur í för með sér fjölþættan ávinning fyrir umhverfi, atvinnulíf, stjórnvöld og samfélagið í heild. Þau lífgasverkefni sem hafa verið í þróun hafa lagt mikið til skilnings á þeim áskorunum og tækifærum sem til staðar eru á Íslandi og yfirfærslugildi þeirra er umtalsvert. Til að hægt sé að raungera þann ávinning sem af þeim hlýst, þarf öflugt samstarf milli atvinnuvegarráðuneytisins og umhverfis-, orku-, og loftslagsráðuneytisins við samtök bænda, sveitarfélög og afurðastöðvar. Eimur og Orkídea þakka öllum sem að fundinum komu fyrir þeirra framlag. Ráðstefnan var haldin með stuðningi Landsvirkjunar.

Ársskýrsla Eims fyrir starfsárið 2024 er komin út. Í ársskýrslunni er farið yfir starfsemi og helstu verkefni Eims á síðasta ári. Smelltu hér til að lesa ársskýrsluna. Ávarp framkvæmdastjóra Eims 2024 Það má með sanni segja að starfsemi Eims hafi vaxið umtalsvert á árinu 2024. Einna hæst ber innganga Samtaka sveitarfélaga á Norðurlandi vestra í félagið, en þau bættust í hóp bakhjarla síðasta haust. Nú nær starfssvæði okkar frá vestanverðum Hrútafirði austur til Bakkafjarðar og er það sannarlega gleðileg áskorun að greina möguleika til uppbyggingar og þróunar á forsendum sjálfbærni á Norðurlandi öllu, þar sem aðstæður eru mjög breytilegar. Fjögur verkefni báru hæst á árinu. Það var RECET verkefnið um orkuskipti sveitarfélaga, Norðanátt sem blés til þriðju fjárfestahátíðarinnar í upphafi árs 2024, Grænir iðngarðar á Bakka sem náði miklum þroska og verkefni um uppbyggingu Líforkugarða á Dysnesi við Eyjafjörð. Í febrúar stóð Eimur fyrir málþingi í Hofi um orkuskipti undir hatti RECET verkefnisins, sem var vel sótt. Í mars það ár fór hópur í námsferð til eyjunnar Samsø í Danmörku að fræðast um hvernig samfélagið þar umbreytti orkugjöfum frá olíu og gasi yfir í lífmassa, sól og vind. Með í för voru 11 fulltrúar sveitarfélaga frá Norðurlandi eystra og Vestfjörðum. Um haustið héldu Eimur og SSNE fimm vinnustofur með öllum tíu sveitarfélögunum undir hatti SSNE, um aðgerðir til hröðunar orkuskipta sem sveitarfélögin geta fléttað inn í sínar aðgerðaáætlanir fyrir loftslagið. Þá komu út tvær skýrslur á árinu undir hatti verkefnisins. Sú fyrri var Orkuskipti í haftengdri starfsemi á Norðurlandi eystra, sem tekur á væntri raforkuþörf við allar hafnir í landshlutanum tilkomna vegna áætlaðra orkuskipta smærri báta. Sú síðari, Olíunotkun sveitarfélaga á Íslandi, var unnin í góðu samstarfi við EFLU en þar var greind olíusala í öllum sveitarfélögum á Íslandi á árunum 2010-2020 og uppruni sölunnar metinn. Þetta er í fyrsta skiptið sem opinberlega eru birtar upplýsingar um olíunotkun á Íslandi eftir landsvæðum. RECET vinnan heldur svo áfram á nýju ári með áframhaldandi stuðningi við sveitarfélögin, en með aukinni áherslu á atvinnulífið og aðra þætti samfélagsins. Norðanáttin blés til þriðju fjárfestahátíðarinnar á Siglufirði seinni hluta marsmánaðar. Þar komu saman um 100 manns, frumkvöðlar, fjárfestar og aðrir gestir og tóku þátt í ráðstefnu um frumkvöðlastarf á landsbyggðinni, og hlýddu á kynningar frá sprotafyrirtækjum sem vinna með einum eða öðrum hætti í auðlindahagkerfinu. Hátíðin heppnaðist afar vel og erum við stolt af því að hafa skapað þennan frjóa vettvang fyrir fjárfestingu í auðlindatengdum sprotum. Iðnþróun á forsendum sjálfbærni var viðfangsefnið í Grænum iðngörðum á Árbakka við Húsavík. Þar stendur fyrir kísiliðjan PCC Bakki Silicon sem vekur ekki beint hugrenningatengsl með grænni starfsemi, en verkefnið felst m.a. í því að nýta auðlindastrauma frá mengandi iðnaði sem fyrir er á svæðinu. Með því að nýta glataða orku, gas og aðrar afurðir sem við köllum í dag úrgang (því við hirðum ekki um að endurheimta þessi verðmæti í vinnsluferlunum) mætti á grunni þeirra verðmæta byggja upp frekari atvinnustarfsemi og iðnað. Afhverju eru þessar afurðir ekki hirtar, kann einhver að spyrja. Svarið felst alltaf í kostnaði. Sérstaklega verður dýrt að endurheimta orku og aðrar afurðir úr iðnferlum þegar ekki er hugsað fyrir því við hönnun ferlanna, og verðmiðinn á mengun eða glötuðum auðlindum er enn svo lágur að hann hefur lítil áhrif á ákvarðanir um hvernig verksmiðjur eru smíðaðar. Varmi er dæmi um auðlind sem er mikið er sóað á Íslandi, og (glat)varmi frá stóriðju er engin undantekning. Í tilviki kísiliðjunnar á Árbakka við Húsavík skoðuðum við sérstaklega endurheimt á glatvarma frá kælikerfi verksmiðjunnar í góðu samstarfi við fyrirtækið og niðurstaðan var sú að með lægri tilkostnaði m.v. hefðbundnar leiðir til að sækja varma (með borunum á nýjum jarðhitaholum), mátti sækja varma sem dygði til að hita upp öll heimili á Húsavík tvisvar sinnum. Þetta er merkileg niðurstaða því hún sýnir að það getur borgað sig að hirða frekar en henda, eitthvað sem ætti að geta ríkt samhugur um að sé æskilegt. Fyrir utan vinnuna á Árbakka við Húsavík þar sem Eimur hefur mikið unnið með Norðurþingi og Orkuveitu Húsavíkur og fleiri aðilum, hefur Eimur veitt fleiri sveitarfélögum á Norðurlandi ráðgjöf þegar kemur að atvinnuuppbyggingu á forsendum hringrásarhagkerfisins. Á árinu var mikil gróska var í málefnum sem sneru að framleiðslu á líforku og starfsfólk Eims tók virkan þátt í að þroska hugmyndir um Líforkugarða á Dysnesi við Eyjafjörð. Í líforkugörðum yrðu starfræktar nokkrar vinnslueiningar þar sem tekið væri á móti lífrænum straumum og úr þeim unnin verðmæti í formi orkugjafa og áburðar. Áformum um uppbyggingu líforkugarða á Dysnesi við Eyjafjörð má skipta upp í þrjá áfanga: Líforkuver, lífdísilver og lífgasver. Fyrsti áfanginn snýr að uppbygginu á vinnslustöð fyrir dýrahræ og annan sláturúrgang sem meðhöndla þarf með sérstökum hætti vegna dýrasjúkdóma. Félagið Líforkuver ehf. leiddi mikla vinnu í þessum efnum sem m.a. sneri að uppbyggingu á slíkri vinnslu, og studdum við hjá Eimi þá vinnu. Mikil samstaða skapaðist á svæðinu um þessa uppbygginu og þáverandi matvælaráðherra lýsti yfir stuðningi við verkefnið. Úr þessu ferli yrði til hráfita sem nýta má til framleiðslu á lífdísli, en félagið Orkey hefur hug á að stórauka framleiðslu sína á lífdísli og nýta til þess hráfituna. Þá fóstruðum við uppbyggingu á þriðja áfanga Líforkugarða, stýrðri vinnslu á metangasi, sem byggir á því að nýta hreinsibúnað fyrir metangas sem þegar er til á svæðinu en það gefur talsvert forskot m.t.t. fjárfestingakostnaðar í slíkri vinnslu. Þessi uppbygging styður markvisst við innleiðingu hringrásarhagkerfisins og afurðirnar eru framlag til orkuskipta á Íslandi. Þótt við hjá Eimi reynum að vera sýnileg á miðlum og segja frá því sem við gerum þá er stór hluti starfseminnar ósýnilegur öðrum en starfsfólki. Hér á ég sérstaklega við þann mikla tíma sem fer í að sækja styrki. Frá árinu 2022 höfum við tekið þátt í níu styrkumsóknum í annað hvort Horizon Europe eða LIFE styrktaráætlanir ESB og þar af verið leiðandi í vinnu við sjö af þeim. Af þessum níu hafa tvær hlotið náð og er árangurshlutfallið þannig rúm 22%, sem telst mjög gott í þessum bransa. Eitt Evrópuverkefni bættist við á árinu, en það var ICEWATER verkefnið sem byrjaði í janúar 2025 og snýr að innleiðingu á vatnaáætlun á Íslandi. Þá eru ótaldar umsóknir í innlenda sjóði, þar sem árangurshlutfallið er talsvert hærra. Með nýju starfsvæði á Norðurlandi vestra koma ný tækifæri. Landshlutinn er mikil matarkista, með framleiðslu á landbúnaðarvörum og öflugri útgerð. Þá er starfsemi Landsvirkjunar umtalsverð á svæðinu og útlit er fyrir aukna orkuvinnslu á Blöndusvæði í náinni framtíð. Nokkrir sprotar eru þegar komnir aðeins á legg, en mikil áhersla verður lögð á verðmætasköpun úr lífmassa og bætta nýtingu varma á svæðinu. Til að sinna verkefnum í landshlutanum voru til þess ráðin á árinu, þau Ragnhildur Friðriksdóttir sem starfar á Sauðárkróki, og Sigurður Líndal Þórisson með aðsetur á Hvammstanga, sannarlega góð viðbót við öflugan starfsmannahóp Eims. Til jafns við að finna nýjar áherslur munum við líka byggja á þeirri reynslu og þekkingu sem við höfum aflað okkur í vinnu um græna iðngarða, líforkumál og orkuskipti og setja þá vinnu í samhengi við aðstæður á Norðurlandi vestra. Ég gæti sannarlega haldið áfram en læt þetta nægja í bili. Við hlökkum til að takast á við 2025! Ottó Elíasson Framkvæmdastjóri Eims. Smelltu hér til að lesa skýrsluna

Í maí tók Eimur þátt í tveimur áhrifamiklum nýsköpunarviðburðum – Tonik í Þórshöfn í Færeyjum og Iceland Innovation Week í Reykjavík. Tonik – skapandi og tengjandi nýsköpunarhátíð á Norðurlöndum Tonik, sem fór fram þann 9. maí í Þórshöfn, sameinar frumkvöðla, listamenn, fjárfesta og tæknisérfræðinga frá Norðurlöndum og víðar. Hátíðin er einstakur vettvangur fyrir samtal, innblástur og samstarf – þar sem nýjar hugmyndir fæðast og skapandi lausnir spretta fram. Eimur var á staðnum ásamt SSNE, SSNV og Hraðinu á Húsavík, til að tengjast öðrum þátttakendum og eiga samtöl um sameiginlegar áskoranir og tækifæri í orkuskiptum og nýsköpun. Hátíðin fór fram í SILO – skapandi fimm hæða rými í hjarta Þórshafnar – þar sem boðið var upp á fjölbreytta dagskrá með fyrirlestrum, vinnustofum og listviðburðum í opnu og hlýlegu umhverfi. 

Samorkuþing er stærsta fagráðstefna landsins í orku- og veitutengdri starfsemi og er haldið á þriggja ára fresti á Akureyri. Eimur verður virkur þátttakandi á Samorkuþingi í Hofi í ár, en Karen Mist Kristjánsdóttir og Skúli Gunnar Árnason, starfsmenn hjá Eimi munu halda erindi á ráðstefnunni. Orka úr úrgangi - verðmæti í fráveitu og öðrum lífmassa 23.maí 2025 kl. 09:42 – 09:56 Staðsetning: Hamrar Karen Mist mun fjalla um hvernig breyta má lífmassa í orku. Hún mun draga fram tvö raunveruleg dæmi úr nærumhverfi sem sýna má hvernig nýta má lífmassa til lífgasframleiðslu en einnig hvernig nýta má lífrænt efni úr fráveitu frá matvælaiðnaði til orkuframleiðslu. Orkan til sveita - Orkusamfélög á Íslandi 23. maí 2025 kl. 11:00 – 11:10 Staðsetning: Hamrar Skúli Gunnar mun fjalla um birtuorku og orkusamfélög á Íslandi. Hann mun fjalla um hlutverk orkusamfélaga og hvernig þau geta nýst með birtuorku til þess að ná fram aukinni hagkvæmni í ákveðnum geirum og landsvæðum. Nánari upplýsingar um Samorkuþing má finna hér: https://samorkuthing.is/dagskra/

Orkídea og Eimur kynna spennandi lífgasverkefni fyrir bændum og samtökum þeirra, ráðuneytum, ráðgjöfum, sveitarfélögum og almenningi. Innlendir og erlendir sérfræðingar deila reynslu sinni af lífgas- og áburðarframleiðslu. Kynnt verða grunnatriði lífgas- og áburðarframleiðslu, á mannamáli, og hvaða möguleikar eru fyrir hendi á Íslandi til að auka fæðu- og orkuöryggi á Íslandi og efla hringrásarhagkerfið. Sjáumst á Hótel Selfossi, 5. júní kl. 10-15 Aðgangur að ráðstefnunni er öllum heimill og ókeypis, og verður henni einnig streymt. Skráning er nauðsynleg fyrir þátttöku bæði í raunheimum og streymi. Skráning fer fram hér: https://forms.gle/fNTppXwD9ex1M4F4A

„Orkuskiptin verða að ná til allra – líka eyja og fjarliggjandi svæða.“

RECET verkefnið og Net Zero Islands Network standa fyrir þessum viðburði, þar sem sérfræðingar, stefnumótendur og hagsmunaaðilar koma saman til að ræða og stuðla að orkuskiptum á eyjum og í dreifðum byggðum. Ráðstefnan er einstakt tækifæri til að miðla þekkingu, skoða nýjar lausnir og efla tengslanet. Dagskráin samanstendur af framsöguerindum og umræðum sem miða að því að styðja við sjálfbæra þróun og grænna samfélag. Ókeypis er á ráðstefnuna sem fer einnig fram í streymi - skráning fer fram hér: https://www.recetproject.eu/events/akureyrienergyseminar Um RECET: RECET (Rural Europe for the Clean Energy Transition) er samstarfsverkefni fimm landa og tuga sveitarfélaga um alla Evrópu, með Ísland í fararbroddi. Verkefnið miðar að því að efla getu sveitarfélaga í dreifðum byggðum í Evrópu og atvinnulífsins til að takast á við orkuskipti og smíða orkuskiptaáætlanir fyrir svæðin. RECET er styrkt af LIFE styrktaráætlun Evrópusambandsins sem leggur áherslu á umhverfis- og loftslagsmál. Um Net Zero Islands Network: Net Zero Islands Network gegnir lykilhlutverki í þróun grænna og sjálfbærra orkulausna fyrir eyjar og afskekkt svæði. Markmið netsins er meðal annars að auðvelda miðlun þekkingar milli eyja og afskekktra svæða, skapa fleiri atvinnutækifæri og kanna möguleika á kolefnisneikvæðum lausnum. Norræna orkurannsóknarstofnunin (Nordic Energy Research) hefur umsjón með verkefninu. 

Nýtt evrópskt samstarf um nýsköpun og þekkingarmiðlun

Um 80 manns tóku þátt í fyrsta fundi í ICEWATER verkefninu, sem haldinn var dagana 24. og 25. mars 2025 í húsnæði Orkuveitu Reykjavíkur í Elliðaárdalnum. Fundurinn markaði upphaf þessa metnaðarfulla verkefnis, sem miðar að því að flýta fyrir og bæta innleiðingu vatnaáætlunar á Íslandi.

Eimur og Vestfjarðastofa bjóða til vefþings, fimmtudaginn 3. apríl næstkomandi, þar sem fjallað verður um áskoranir og tækifæri við orkuskipti smábátaflotans. Hvað þarf til að orkuskipti smábáta verði að veruleika? Hvaða endurnýjanlegu orkugjafar verða í boði til notkunar á sjó? Hvaða reglur um haffærni rafmagnsbáta munu gilda? Sérfræðingar, hagsmunaaðilar og sjómenn munu ræða þessi og önnur mikilvæg mál eins og kostnað, hreinorkuívilnanir og áhrif breytinganna á byggðaþróun og samfélag. Þátttaka er öllum opin en til að fá fundarboð þarf að skrá sig. Smelltu hér til að skrá þig Dagskrá *Birt með fyrirvara um breytingar Hluti I: Tæknilausnir í farvatninu 13:00 – „Stefna stjórnvalda og orkuskipti smábáta“, Jóhann Páll Jóhannsson, Umhverfis-, orku- og loftlagsráðherra. 13:20 – „Rafmagns og tengiltvinnlausnir í smábátum”, Kolbeinn Óttarsson Proppé, stofnandi Grænafls. 13:40 – „Nýsmíði rafmagnsbáta,tækifæri og áskoranir“, Jónas Ingi Pétursson, Þrym. 14:00 – „Takmarkandi þættir þegar kemur að orkuskiptum smábáta”, Tinna Rún Snorradóttir, rannsókna- og þróunarstjóri Bláma. Kaffihlé – 10 mín Hluti II: Samfélag og orkuskipti smábáta 14.30 – „Öryggiskröfur rafbáta og leyfismál þeirra“, Ingólfur Örn Þorbjörnsson, sérfræðingur á Samgöngustofu. 14.50 – „Áskoranir fyrir hafnir vegna orkuskipta smábáta“, Gyða Mjöll Ingólfsdóttir, umhverfisstjóri Faxaflóahafna. 15:10 – „Orkuskipti smábáta út frá sjónarhóli smábátasjómanna“, Einar Helgason, formaður félags strandveiðisjómann á sunnanverðum Vestfjörðum. 15:30 – „Líklegar/hugsanlegar breytingar á Byggðamynstri samfara orkuskiptum í sjávarútvegi“, Dr. Catherine Chambers, rannsóknarstjóri hjá Stofnun Vilhjálms Stefánssonar. 15:50 - 16:10 - Pallborðsumræður fyrirlesara undir stjórn Ottós Elíassonar, framkvæmdastjóra hjá Eimi.

Hauggas frá urðunarstöðum? Hvað er það og hvernig getum við búið til einhver verðmæti úr gasinu sem nýtist nærsamfélaginu?

Eimur og PCC BakkiSilicon hlutu nýverið styrk úr Orkurannsóknarsjóði Landsvirkjunar til að kanna hagkvæmni þess að nýta háhita frá iðnaðaferlum PCC BakkiSilicon til gufuframleiðslu. Markmið verkefnisins er að kanna hvernig draga má úr orkukostnaði við gufuframleiðslu fyrir iðnað staðsettan innan Græns Iðngarðs á Bakka og á sama tíma bæta orkunýtingu svæðisins. Rannsóknin mun sýna fram á hvernig bætt nýting auðlinda getur mögulega leitt til orkusparnaðar, lægri rekstrarkostnaðar og á sama tíma sjálfbærari iðnaðaruppbyggingu. Verkefnið hefur bæði beinan fjárhagslegan ávinning og samfélagslega mikilvægi, þar sem það stuðlar að sjálfbærri nýtingu orkuauðlinda og dregur úr umhverfisáhrifum. Verkefni af þessu tagi er verulega gagnlegt til að ýta áfram umræðu um bætta auðlindanýtingu á landsvísu og getur orðið fyrirmynd af slíkum verkefnum framtíðarinnar. Gögn sem munu liggja fyrir að rannsókn lokinni eru: Varmagreining frá PCC: Mælingar á hitastigi og magni varmaorku sem losnar við framleiðsluferla PCC frá háhitastrompunum. Hagkvæmniútreikningar: Samanburður á kostnaði við gufuframleiðslu með háhita við hefðbundna gufuframleiðslu með raforku (og dreifigjaldi raforku innan utan þéttbýlis). Árið 2024 var unnin greining á nýtingu glatvarma frá kælikerfi PCC , sem reyndist mjög jákvæð. Nú verður skoðað hvernig háhiti úr strompunum frá framleiðsluferlum PCC getur nýst til gufuframleiðslu. Verkefnið er samstarfsverkefni PCC BakkiSilicon og Eims. Þá verður verkfræðistofa fengin til að greina varmaflæði og til að meta hagkvæmni og nýtingu glatvarma. Ef verkefnið reynist árangursríkt, getur það orðið fyrirmynd fyrir sjálfbæra iðnaðaruppbyggingu þar sem tækifæri eru í nýtingu háhita. Nánari upplýsingar um verkefnið veitir Karen Mist Kristjánsdóttir á netfangið karen@eimur.is Orkurannsóknasjóður Landsvirkjunar úthlutaði styrkjum til 46 rannsóknarverkefna í ár, en þetta er í 18. skipti sem úthlutað er úr sjóðnum. Nánari upplýsingar um sjóðinn má finna á vefsíðu Landsvirkjunar .

Í gær, miðvikudaginn 12. mars, kom stjórn Eims, verkefnastjórn og starfsfólk saman á stefnumótunarfundi á Múlabergi, Akureyri. Markmið fundarins var að móta áherslur og markmið félagsins út starfsárið 2026, rýna í núverandi og fyrirhuguð verkefni og styrkja sameiginlega framtíðarsýn. Fundurinn var skipulagður í kringum þrjú meginstef sem einkenna starfsemi Eims og skarast oft á í verkefnum: orkuskipti, lífmassa og glatvarma. Kynningar, hópavinna og umræður fóru fram um hvert þessara sviða, auk þess sem SVÓT-greining Eims var kynnt og rædd í samhengi við áframhaldandi þróun félagsins. Þá var einn liður fundarins tileinkaður aðferðafræði við mótun verkefna, þar sem fjallað var um áherslur, tímaramma, fjármögnun og hlutverk Eims í þróun verkefna og ráðgjöf þeim tengdum . Einnig var tekin gagnleg umræða um árangur og árangursmælikvarða, með það að markmiði að skerpa á mælanlegum viðmiðum og tryggja að starfsemin nái settum markmiðum. Það er alltaf dýrmætt að koma saman, skerpa sameiginlega sýn og eiga uppbyggilegt samtal um framtíðaráherslur og stefnu. Við þökkum stjórn og verkefnastjórn fyrir virkilega gagnlegan vinnudag !

Eimur sótti á dögunum mannamótið Synergies for Greener European Horizons í Osló undir lok janúar. Hún var haldin undir merkjum uppbyggingarsjóðs EES með áherslu á samstarf milli Íslands, Noregs og Rúmeníu. Markmiðið var að koma saman fólki, fyrirtækjum, stofnunum og klösum sem starfa innan landanna þriggja með fyrirhugað samstarf í huga í rannsókna- og þróunarverkefnum á ýmsum sviðum, allt frá orkumálum yfir í heilbrigðistækni. Eimur kynnti starfsemi sína og áherslur og styrkti tengsl sín við norska og rúmenska aðila, en markmiðið er að byggja á þeim tengslum til að þróa ný verkefni sem falla að áherslusviðum Eims, einkum í sjálfbærri orkunýtingu og nýsköpun. Viðburðurinn skapaði tækifæri til að mynda ný tengslanet og kanna möguleika á samstarfi sem stuðlar að orkuskiptum og sjálfbærri þróun. Viðburðurinn var haldinn í samstarfi Rannís, hinu norska Innovation Performance, og klasasamtaka Rúmeníu, Clustero.

RECET verkefnið hefur gefið út sitt fyrsta árlega fréttabréf, þar sem fjallað er um helstu framfarir í orkuskiptum sveitarfélaga í dreifðum byggðum í Evrópu. Í þessu tölublaði er fjallað um: 🔹 Nýjustu innsýn frá vinnustofum og viðburðum 🔹 Stefnumótun og fjármögnunartækifæri 🔹 Góðar lausnir fyrir sveitarfélög í dreifðum byggðum 🔗 Lesið fréttabréfið á netinu: https://www.recetproject.eu/recetnewsletter 📥 Hlaðið niður PDF útgáfu:

Verkefnið í Færeyjum sýnir vel hvernig mismunandi geirar matvælaiðnaðar geta unnið saman í úrgangsmálum og verðmætasköpun. Eimur er nú þegar með áþekk verkefni innan lífgasvinnslu til skoðunar á Norðurlandi og opnaði þessi vettvangsferð augu okkar enn frekar fyrir ávinningi slíkrar starfsemi.

Viðburðaríkt ár hjá Eimi!

🎄Eimur óskar ykkur öllum gleðilegra jóla og farsældar á nýju ári.🎄 Við viljum þakka sérstaklega fyrir ánægjulegt samstarf á árinu sem er að líða og erum við full tilhlökkunar fyrir komandi verkefnum á nýju ári. Skrifstofa Eims á Akureyri verður lokuð til 6. janúar nk. Kveðja, Starfsfólk Eims

RECET verkefnið heldur áfram að gefa af sér ávexti!

Verkefnið á meðal annars að auka þekkingu á ástandi vatns á Íslandi

Eimur og SSNE hafa nú lokið röð vinnustofa í tengslum við RECET-verkefnið sem snýst um orkuskipti í dreifðum byggðum. Sveitarfélög innan SSNE fengu öll boð um þátttöku í þessari vinnu, sem hefur það markmið að efla getu þeirra til að takast á við orkuskipti og móta raunhæfar aðgerðaáætlanir. Þessar áætlanir munu síðan mynda grunn að aðgerðamiðaðri heildarstefnu fyrir Norðurland eystra.

Markmið samstarfsins að efla íslenskan landbúnað

Tvö ný störf á Norðurlandi vestra

Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneytið, Landsvirkjun, Orkuveitan og Krafla Magma Testbed (KMT) hafa undirritað samkomulag sem tryggir fjármögnun KMT næstu tvö árin. Samkomulagið markar ákveðin tímamót fyrir KMT þar sem Orkuveitan gengur til liðs við verkefnið, auk þess sem áframhaldandi stuðningur frá stjórnvöldum og Landsvirkjun er tryggður. KMT er frumkvöðlaverkefni sem miðar að því að byggja upp alþjóðlega rannsóknarmiðstöð í eldfjalla- og orkurannsóknum í Kröflu sem verður einstök á heimsvísu. Verkefnið byggir á fyrstu djúpborunarholunni sem boruð var í Kröflu árið 2009 þar sem borað var óvænt í kviku á 2,1 km dýpi. Holan reyndist vera allt að tíu sinnum öflugri en meðal vinnsluholan í Kröflu og fljótlega var ljóst að mikil tækifæri fólust í þessari uppgötvun. Markmið KMT er að þróa tækni til að nýta þessa gríðarlegu orkumöguleika með hönnun næstu kynslóðar jarðhitahola sem þola þann mikla hita og þrýsting sem liggur næst kvikuhólfum. Verkefnið gengur einnig út á að skapa einstaka aðstöðu til eldfjallarannsókna þar sem vísindamenn munu í fyrsta skipti fá beinan aðgang að kviku. Möguleikarnir sem í því felast geta breytt skilningi okkar á hegðun eldfjalla og er það von vísindamanna KMT að hægt verði að þróa aðferðir til að stórbæta eldgosaspár. KMT er samstarfsverkefni íslenskra og erlendra vísindamanna og verkfræðinga með höfuðstöðvar á Íslandi. Með þeim stuðningi sem tryggður var með samkomulaginu er KMT vel í stakk búið til að halda áfram því brautryðjendastarfi að þróa bættar aðferðir til jarðhitavinnslu og að byggja upp rannsóknarinnviði sem munu valda straumhvörfum í rannsóknum og skilningi okkar á eldfjöllum. Einstakt á heimsvísu Eimur hefur í gegnum tíðina stutt við verkefnið eftir fremsta megni og fagnar þessum áfanga. „Krafla Magma Testbed er gríðarlega spennandi verkefni með heimahöfn í Þingeyjarsveit. Það gæti fært með sér miklar byltingar í þekkingu okkar í eldfjalla- og kvikufræðum og á orkuvinnslu úr jarðhitageymum sem liggja nærri kviku. Þarna eru tækifæri fyrir Norðurland til að vera í farabroddi á heimsvísu í þessum málum og mikilvægt að fólk og fyrirtæki styðji eftir megni við þetta metnaðarfulla ævintýri sem þarna er í uppsiglingu“ , segir Ottó Elíasson, framkvæmdastjóri hjá Eimi.

Ársfundur Orkustofnunar fór fram í Hofi á Akureyri, fimmtudaginn 26. september sl. Fundurinn var vel sóttur og var boðið upp á fjölbreyttar kynningar og umræður um orkumál, framtíðarsýn og áskoranir. Á fundinum voru einnig sýnd myndbönd, meðal annars frá HS Orku, Landsvirkjun og fleiri fyrirtækjum, sem varpa ljósi á hvernig orkumál og nýsköpun hafa áhrif á atvinnulífið. Á fundinum fór Karen Mist Kristjánsdóttir, verkefnastjóri hjá Eimi með erindi um nýsköpun í líforku og nýtingu lífrænna auðlinda og tók einnig þátt í áhugaverðum pallborðsumræðum um tækni, nýtni og nýsköpun í atvinnulífinu. Á vef Orkustofnunar má finna nánar um dagskrá fundarins og jafnframt fréttir frá einstökum erindum. Hér má finna upptöku af fundinum (Erindi Karenar hefst á mín 2:26:50) Við þökkum Orkustofnun fyrir góðan fund og gestum fyrir áheyrnina.

Orkuskipti í fólksbílaflota landmanna eru á þokkalegu skriði, en orkuskipti í haftengdri starfsemi eru talsvert skemur á veg komin, þó nokkur gróska sé í þeim efnum víða um land. Einn af þeim þáttum sem huga þarf að er væntanleg aflþörf í raforku við hafnir landsins. Skip og bátar hafa ólíka aflþörf og er mikilvægt að skilja hvaða orkugjafar eru líklegir til að henta hverjum notanda. Eimur hefur nú unnið skýrslu þar sem áhrif væntanlegrar rafvæðingar allra hafna á Norðurlandi eystra hefur verið greind út frá stærð flota í heimahöfn og vænt umfang þeirra metið. Verkefnið var styrkt af Orkurannsóknasjóði Landsvirkjunar og LIFE styrktaráætlun Evrópusambandsins gegnum verkefnið Rural Europe for the Clean Energy transition (RECET). Innviðir ekki vandamál Ein mikilvægasta niðurstaðan í skýrslunni er að ekkert innviðavandamál er til staðar fyrir orkuskipti smærri báta og skipa. Víða þarf að fjárfesta í öflugri raftengingum sem bera á bilinu 1-3 MW, en sums staðar, t.d. á Akureyri og í stærri plássum, ber rafkerfið þetta eins og það er sett upp í dag. Skynsamlegt að móta stefnu um móttöku stærri skipa Þegar kemur að stærri skipum er myndin önnur. Það þarf að hugsa heildstætt hvar stórir bátar eiga að leggjast að í framtíðinni, því það er ekki endilega sjálfgefið að allar hafnir eigi að byggja upp raforkukerfi sem geta tekið á móti togurum, flutningaskipum og skemmtiferðaskipum. Skynsamlegt væri að móta stefnu um móttöku stærri skipa. Orkuskiptin verða ekki til af sjálfu sér. Skammur tími er til stefnu fram til ársins 2040 og því ríður á að byrja strax að setja orkuskipti í samhengi við skipulag hafnarsvæða svo unnt sé að taka betri ákvarðanir tímanlega um innviðauppbyggingu sem styður við ferlið. Smelltu hér til að lesa skýrsluna

Bjarni Herrera í samstarfi við Eim býður til skrafs um sjálfbærni og fjármál, fimmtudaginn 19. september frá kl. 16:30-18:30 á Múlabergi, Akureyri. Bjarni kynnir nýlega bók sína Supercharging Sustainability: A big-picture overview of ESG 2.0 and sustainable finance (2024) , og Eimur fer yfir sín helstu verkefni og ræðir þau í samhengi við áskoranir sem snúa að því að raungera þau og fjármagna. Dagskrá *Birt með fyrirvara um breytingar 16:30 Húsið opnar 17:00 Erindi - Ottó Elíasson, Eimur 17:10 Opnun og kynning - Bjarni Herrera, Accrona 17:20 Pallborðsumræður Bjarni Herrera stýrir umræðum Ottó Elíasson, framkvæmdastjóri hjá Eimi Jóhann Steinar Jóhannson, framkvæmdastjóri Stapa lífeyrissjóðs Albertína Fr. Elíasdóttir, framkvæmdastjóri SSNE ... fleiri viðmælendur í panel auglýstir síðar. 18:00 Samantekt Léttar veitingar í boði eftir formlega dagskrá. Smelltu hér til að skrá þig. Hér má finna viðburðinn á Facebook. Hér má lesa meira um bók Bjarna Herrera.

Frá 2016 hefur Eimur unnið að bættri nýtingu auðlinda á Norðurlandi eystra með verðmætasköpun, sjálfbærni og nýsköpun að leiðarljósi. Með inngöngu SSNV í Eim í síðustu viku, gafst tækifæri til að fara í breytingar á ásýnd og yfirbragði félagsins og sækja fram af enn meiri krafti, en starfsemi Eims nær nú yfir allt Norðurland. Í góðu samstarfi við hönnunar- og auglýsingastofuna USE Agency síðustu misseri, kynnum við með stolti, nýtt merki Eims sem dregur fram áherslur félagsins á sjálfbærni og nýsköpun.

Tvö ný störf hjá Eimi á Norðurlandi vestra

Aukin tækifæri til atvinnuuppbyggingar og nýsköpunar

Á föstudaginn voru kynntar úthlutanir úr Orkusjóð, en sjóðurinn úthlutaði 1,342 milljónum króna í almenna styrki til orkuskipta á þessu ári og hefur heildarupphæð fyrir almenna auglýsingu aldrei verið hærri. Verkefnin sem hlutu styrk eru af ýmsum stærðum og koma til framkvæmda víða um land og hafa það að markmiði að draga hratt úr losun. Eimur hlaut 20 milljón kr. í styrk til að vinna áfram að uppbyggingu metanvers á Dysnesi, og tryggja þannig stöðugt framboð að metangasi á samgöngutæki á Norðurlandi. Orkuskipti hafa verið í brennidepli undanfarin misseri. Þau eru óhjákvæmileg ef Ísland ætlar að standast skuldbindingar sínar í loftslagsmálum um 55% samdrátt í losun 2030, og jarðefnaeldsneytislaust Ísland 2040. Til að ná þessu markmiði þarf að framleiða meiri orku á Íslandi, en í umræðunni hefur nánast verið einblínt á aukna raforkuframleiðslu til þess að anna þessum orkuskiptum, þar sem því er ýmist hlaðið beint á rafhlöður eða umbreytt í rafeldsneyti. Önnur leið, sem umtalsvert minni gaumur hefur verið gefinn er að framleiða lífeldsneyti úr lífmassa, sem er afar vannýtt auðlind á Íslandi og getur leikið mun stærra hlutverk í orkuskiptum. ,,Það býr mikil orka í lífmassanum á svæðinu sem nýta má til orkuskipta, en raunhæft er að líforka geti staðið undir um 10% af orkuþörf samgangna svæðisins”, segir Ottó Elíasson, framkvæmdastjóri hjá Eimi. Eimur vinnur að uppbyggingu á metanveri í góðu samstarfi við Líforkuver ehf. sem undirbýr vinnslu fyrir dýrahræ á Dysnesi. Að auki verður unnið með Orkídeu , systurverkefni Eims á Suðurlandi, sem hafa unnið að uppbyggingu metanvers á suðurlandsundirlendinu og Vistorku á Akureyri. Sjá nánar um úthlutun úr orkusjóði á heimasíðu Orkustofnunar .

Vefurinn Líforka.is var formlega opnaður af Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir, matvælaráðherra í vikunni. Vefurinn er á vegum þróunarfélagsins Líforkuver sem vinnur að uppbyggingu líforkuvers á Dysnesi í Eyjafirði, þar sem áformað er að taka við dýraleifum til vinnslu. Vefurinn mun veita aðgang að upplýsingum um framgang verkefnisins og mikilvægi þess fyrir samfélagið. Opnun vefsvæðisins undirstrikar áform stjórnvalda um að styrkja innviði sem stuðla að bættri vinnslu lífræns úrgangs að fyrirmynd hringrásarhagkerfisins. „Samkvæmt áætlun er markmiðið að árið 2028 geti líforkuver tekið við tíu þúsund tonnum af lífrænu efni. Fyrir því mun ég berjast og stend heilshugar með því að líforkuver eigi að rísa hér vestan Akureyrar á Dysnesi” sagði matvælaráðherra við opnun vefsins.„Líforkuverið í Dysnesi verður hjartað í þessu kerfi. Það er ekki aðeins endapunktur fyrir söfnun dýraafurða, heldur einnig dæmi um hvernig við getum breytt úrgangi í verðmæti; breytt því sem áður var vandamál í tækifæri fyrir orkuvinnslu og endurnýtingu í anda hringrásarhagkerfisins”. Sjá viðtöl og fréttir: Stjórnarráðið: Matvælaráðherra opnar vef um líforkuver á Dysnesi í Eyjafirði Rúv: Stefnt að opnun líforkuvers á Dysnesi eftir tvö ár Vísir.is: Ríkið komið um borð í milljarðaverkefni í Eyjafirði Mbl.is: Mikil uppbygging fyrirhuguð við Eyjafjörð Akureyri.net: Stórt skref fyrir líforkuver á Dysnesi Vikublaðið: Matvælaráðherra opnar vef Líforkuvers á Dysnesi

Eimur og Efla leiða saman hesta sína í úttekt á olíunotkun sveitarfélaga á Íslandi. Úttektin er hluti af RECET verkefninu sem snýst um að efla getu sveitarfélaganna til að takast á við orkuskipti, lögð verður áhersla á sveitarfélögin á Norðurlandi eystra og Vestfjörðum sem eru einmitt viðfang RECET. Til verksins var ráðinn í sumarstarf til Eflu Sindri Dagur Sindrason sem er með BSc í vélaverkfræði, en Ágústa Steinunn Loftsdóttir, sem situr einmitt í ráðgjafaráði RECET verkefnisins sinnir leiðbeiningu innan Eflu, auk starfsfólks Eims. Markmiðið er að birta niðurstöðurnar á skýrsluformi með haustinu, en það getur þá nýst sem byrjunarreitur fyrir áætlanagerð sveitarfélaga sem hafa takmarkaða hugmynd um olíunotkun innan sinna marka. Einn þáttur í RECET verkefninu er svo að þróa stafrænt mælaborð þar sem þessar upplýsingar verða gerðar aðgengilegar á vefnum með myndrænum hætti. Í dag eru þessar upplýsingar aðeins aðgengilegar fyrir landið allt, vegnum gagnagáttir Orkustofnunar, en hér á að brjóta notkunina betur niður landfræðilega. Við hlökkum til samstarfsins!

Karen Mist Kristjánsdóttir, verkefnastjóri hjá Eimi tók nýlega þátt í hinni virtu IFAT ráðstefnu og vörusýningu í Þýskalandi. IFAT, sem er ein stærsta alþjóðlega sýningin á sviði umhverfis- og vatnsstjórnunar í heimi, er haldin annað hvert árt og er vettvangur fyrir fjölbreytt úrval af sýnendum, nýjustu tækni, og fræðsluviðburðum sem miða að því að bæta umhverfis- og vatnsstjórnun um allan heim. Viðburðurinn var haldinn dagana 13.-17. maí sl. í Messe München, þar sem þúsundir þátttakenda komu saman til að læra, deila þekkingu og kanna nýjustu þróun í iðnaðinum. 

Eimur hefur fært sig um set og hefur flutt skrifstofuna sína frá Strandgötu 19b yfir í Brekkugötu 1b sem stendur við Ráðhústorgið í hjarta miðbæjar Akureyrar. Gistiheimili er á efri hæð hússins, sem byggt var árið 1923, en neðri hæðin hefur skipað ýmsa starfsemi síðstu ár, þar á meðal hárgreiðslustofu, spilaverslun og nú sem skrifstofurými Eims. Við hlökkum til að taka á móti gestum á nýju skrifstofunni okkar!

Eitt af þeim verkefnum sem hlaut styrk úr Uppbyggingarsjóði árið 2024, var verkefnið Glatvarmi á Bakka . Verkefnið Glatvarmi í Grænum iðngarði á Bakka er samstarfsverkefni Eims, PCC BakkiSilicon og Orkuveitu Húsavíkur . Markmið verkefnisins var að svara því hvort hagkvæmt sé að nýta glatvarma frá verksmiðju PCC BakkiSilicon á Bakka við Húsavík, ýmist í aðra iðnaðarstarfsemi eða fyrir hitaveitu á svæðinu. Vinna af þessu tagi er kjarninn í starfsemi Græns iðngarðs á Bakka , þar sem markmiðið er að nýta alla auðlindastrauma, sem þegar hafa verið virkjaðir, til fulls, og að þeir nýtist inn í aðra starfsemi á svæðinu. Þetta er fyrsta skrefið í því að leggja grunn að samstarfi fyrirtækja innan garðsins um nýtingu orku og hráefna sem falla til við vinnslu fyrirtækja. Verkefnið var unnið í samvinnu við Eflu verkfræðistofu sem sá um að greina gögn sem aðrir aðilar innan verkefnisins tóku saman, fyrir hagkvæmnigreiningu á föngun glatvarma sem myndast í kælikerfi PCC BakkiSilicon. Þessi varmi kemur úr kælikerfi ljósbogaofna PCC, sem kældir eru með vatni í lokaðri hringrás, en í dag er þessi varmi algjörlega ónýttur. Niðurstöður verkefnisins sýna að með auðveldum hætti og lítilli fjárfestingarþörf má sækja 8-9 MW af varma eða 100 l/s af 50 °C vatni, án breytingar á núverandi kælikerfi. Þar með geta skapast stór tækifæri fyrir ýmiskonar rekstur innan Græns iðngarðs. Grófir útreikningar sýna fram á hagkvæmni þess að nýta þennan varma samanborið við það að bora eftir heitu vatni, sem er hin hefðbundna leið til varmaöflunar. PCC BakkiSilicon hefur nú þegar sett í stað áframhaldandi vinnu á hagkvæmnigreiningu þar sem skoða á fýsileikann á því að sækja meiri varma annarsstaðar í framleiðsluferlinu. Þetta verkefni hefur sýnt fram á, svo ekki verður um villst að það getur líka borgað sig fjárhagslega að fullnýta auðlindir sem við erum alltof gjörn á að sóa. Frekari upplýsingar um verkefnið veitir verkefnastjóri Græns Iðngarðs á Bakka, Karen Mist Kristjánsdóttir - karen@eimur.is

Ársskýrsla Eims fyrir starfsárið 2023 er komin út. Í ársskýrslunni er farið yfir starfsemi og helstu verkefni Eims á síðasta ári.

Í síðustu viku hélt Eimur austur á land til fundar með samstarfsverkefnunum Bláma,  Orkídeu og Eygló, ásamt Landsvirkjun og Umhverfis orku og loftslagsráðuneytinu.

Nýsköpunarvikan eða Iceland Innovation Week var haldin hátíðlega í Reykjavík í síðustu viku þar sem frumkvöðlastarfsemi á Íslandi var fagnað. Eimur hefur tekið virkan þátt á hátíðinni frá upphafi og í ár var engin breyting þar á.

Sem hluta af RECET verkefninu, bauð Eimur og samstarfsaðilar í fræðsluferð um orkuskipti í mars síðastliðnum.

Þriðja árið röð komu allir helstu fjárfestar landsins saman á Siglufirði til fundar við frumkvöðla sem vinna að verkefnum tengdum auðlinda-, orku- og umhverfismálum.

Krubbur var haldinn í fyrsta sinn á Húsavík dagana 8. - 9. mars síðastliðinn. Krubbur var settur upp sem tveggja daga hugmyndasmiðja þar sem unnið var að lausnum sem tengjast betri nýtingu auðlinda og lágmörkun úrgangs í Norðurþingi. Þátttaka var opin öllum frá 16 ára og var aldursbil þátttakanda frábært, svo þekking og reynsla ólíkra kynslóða spann spennandi vef. Hraðið, miðstöð nýsköpunar stóð fyrir viðburðinum í samvinnu við KLAK-icelandic startups, Eim, SSNE og fleiri aðila. Um er að ræða samstarfsverkefni með fyrirtækjum á svæðinu og stoðkerfi atvinnulífsins og nýsköpunar.

Þann 21. febrúar sl. héldu Eimur, SSNE og Íslensk Nýorka málstofu í Hofi og í streymi. Efni málþingsins var staða mála í orkuskiptum á Norðurlandi, olíunotkun svæðisins ásamt sérstakri umfjöllun um orkuskipti í þungaflutningum og við hafnir. Erindi málstofunnar markaði gott upphaf að þeirri vinnu sem er nú hafin með RECET á Norðurlandi eystra. Málstofan var afar vel sótt, en um 70 gestir sóttu málstofuna í Hofi og um 50 fylgdust með í beinu streymi.

Húsavík 8.-9. mars 2024 verðmætasköpun úr auðlindum

Átta fyrirtæki hafa verið valin til þátttöku á Fjárfestahátíð Norðanáttar sem fer fram á Siglufirði þann 20. mars næstkomandi.

Eimur, SSNE og Íslensk Nýorka halda málstofu í Hofi og í streymi miðvikudaginn 21. febrúar nk . Fjallað verður um stöðu mála í orkuskiptum á Norðurlandi, olíunotkun svæðisins verður kynnt ásamt sérstakri umfjöllun um orkuskipti í þungaflutningum og við hafnir. Fulltrúar frá Orkustofnun og Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneyti munu flytja erindi. >> Lokað hefur verið fyrir skráningu i Hofi, en hér er hlekkur á streymi: Orkuskipti á Norðurlandi – Hvað er næst? - YouTube <<

Sérfræðingar Eims, Orkídeu og Ölfus Cluster hittust á Húsavík í byrjun desember til að leggja mat á áform um grænan iðngarð á Bakka og var verkfærum beitt sem hafa verið þróuð af Iðnþróunarstofnun Sameinuðu Þjóðanna (UNIDO) til að aðstoða við ákvarðanatöku við þróun grænna iðngarða. Verkfærin eru víðtæk og ljóst að notkun þeirra varpar upp fjölmörgum spurningum um gæði og fylgni þeirra ferla sem fylgt er við stefnumótun og ákvarðanatöku um þróun grænna iðngarða. Verkfærin eru allmörg og þau er aðgengileg og gjaldfrjáls á vef stofnunarinnar og fylgja með leiðbeiningar og sýnidæmi um notkun þeirra. Verkfærin eiga rætur að rekja til Global Eco-Industrial Parks (GEIPP) átaks UNIDO sem ætlað er að sýna fram á hagkvæmni og ávinning af grænum iðngörðum með því að auka sjálfbærni, hringrás og úrvinnslu efnistrauma innan iðngarðsins og sýna fram á efnahagslegan, umhverfislegan og félagslegan ávinning af vistvænni framleiðsluferlum. Á Íslandi eru víða uppi áform um græna iðngarða og það er mikilvægt að þróun þeirra taki mið af alþjóðlegum væntingum um starfsemi þeirra. Vinnustofan á Húsavík var afar gagnleg og verður endurtekin á Suðurlandi og eftir atvikum og áhuga víðar enda nokkrir iðngarðar í kortunum á Íslandi.