3. júlí 2025

Nýtt mælaborð um olíusölu á Íslandi: Mikilvægur mælikvarði fyrir orkuskiptin

Eimur kynnir með stolti gagnvirkt olíumælaborð

Olíumælaborð Eims og Eflu er ávöxtur vinnu við gagnasafn um sölu og notkun jarðefnaeldsneytis á Íslandi á árunum 2010–2020. Fyrir stuttu gáfu Eimur og Efla út skýrsluna „Olíunotkun sveitarfélaga á Íslandi“ sem er aðgengileg á heimasíðu Eims. Með þessu nýja mælaborði geta notendur skoðað gögnin sem fjallað er um í skýrslunni á gagnvirkan hátt eftir landshlutum eða sveitarfélögum, eftir tegund eldsneytis og magni – bæði í heild og á höfðatölu. Þá er hægt að vista gröf sem notandinn býr til með mælaborðinu. Vinna við gerð skýrslunnar og mælaborðsins er hluti af RECET verkefninu sem styrkt er af LIFE styrktaráætlun Evrópusambandsins sem leggur áherslu á umhverfis- og loftslagsmál og miðar að því að efla getu sveitarfélaganna og atvinnulífsins til að takast á við orkuskipti og smíða orkuskiptaáætlanir fyrir svæðin.

 

Íslensk stjórnvöld hafa lögfest markmið um kolefnishlutleysi Íslands árið 2040 og miða að jarðefnaeldsneytislausu Íslandi árið 2050. Í dag eru um 1.000.000 tonn af olíu flutt inn til Íslands á ári hverju.

Yfir 60% Íslendinga búa á höfuðborgarsvæðinu, en orkuskiptin þurfa einnig að ná til annarra landshluta og smærri sveitarfélaga þar sem raunverulegur árangur í loftslagsmálum næst aðeins með víðtækri aðkomu allra samfélagshluta. Olíumælaborðið gerir notendum kleift að skyggnast inn í það hvernig þessi olíusala skiptist eftir greinum og varpa ljósi á það hver staðan er í orkuskiptunum og hvar við erum stödd á vegferðinni að jarðefnaeldsneytislausu Íslandi.


Gögnin sýna meðal annars að:
• Höfuðborgarsvæðið var með hæstu heildarsölu olíu, en lægsta olíunotkun á hvern íbúa.
• Suðurland var með hæstu olíunotkun á hvern íbúa í samgöngum á landi.
• Austurland var með hæstu olíunotkun á hvern íbúa í sjávarútvegi.

Þessi munur milli svæða undirstrikar mikilvægi þess að stefnumótun í orkuskiptum byggi á gögnum og taki tillit til staðbundinna aðstæðna og þarfa. Mælaborðið er hannað með fjölbreytta notendur í huga og býður upp á gagnvirka upplifun þar sem hægt er að velja svæði, tímabil og tegund notkunar og hlaða niður niðurstöðum.

 

Gögnin sem mælaborðið byggir á koma frá flutningsjöfnunarsjóði oíuvara sem var starfræktur á árunum 2010-2020. Í dag er þessum gögnum ekki lengur safnað af íslenskum stjórnvöldum og vill Eimur nota tækifærið til að hvetja Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneytið sem og Umhverfis- og orkustofnun til að halda áfram söfnun og birtingu nákvæmra gagna um sölu jarðefnaeldsneytis á Íslandi. Að mati Eims eru þessi gögn langbesti mælikvarðinn á framvindu orkuskiptanna og hvernig okkur miðar að markmiðinu um jarðefnaeldsneytislaust Ísland árið 2050.

 

Olíumælaborðið var þróað af Eimi og verkfræðistofunni Eflu. Forritunin var unnin af Inbal Armony sem hluti af lokaverkefni í námi hjá SIT Study Abroad: Climate Change and the Arctic. 

Um Inbal Armoni:  Inbal Armony er nemi við Macalester College í Minnesota í Bandaríkjunum og stundar nám í loftslagsvísindum, stefnumótun og gagnavísindum. Á árinu 2025 tók Inbal þátt í námsdvöl á vegum School for International Training á Íslandi. Með hópi annarra bandarískra stúdenta dvaldi hún einn önn á Íslandi til að kynna sér einstakt náttúruumhverfi landsins og aðgerðir gegn loftslagsbreytingum. 


Eimur þakkar Inbal Armony og Eflu kærlega fyrir samstarfið.



Nánari upplýsingar um mælaborðið veitir Skúli Gunnar Árnason, forstöðumaður orkuskipta hjá Eimi á netfangið  skuli@eimur.is


Skoða mælaborð

Deila frétt

Leiftrandi áhugi og hugur í fólki um sniglarækt á Norðurlandi

13. nóvember 2025
Undanfarnar vikur hefur Eimur staðið fyrir kynningarstarfi um möguleika sniglaræktar á Íslandi. Verkefnið hefur verið kynnt fyrir fjölmörgum aðilum víða um Norðurland meðal annars á Hönnunarþingi á Húsavík, Vegagerðinni, Landsvirkjun og fleiri stofnunum og fyrirtækjum. Markmiðið hefur verið að vekja athygli á tækifærum til nýsköpunar í landbúnaði og benda á hvernig vistvæn og sjálfbær ræktun gæti orðið áhugaverð viðbót við íslenskan landbúnað. Vinnustofur um sniglarækt sem haldnar voru á Norðurlandi í október vöktu mikla athygli og voru afar ánægjulegar í alla staði. Fjöldi bænda, frumkvöðla og annarra áhugasamra einstaklinga lagði leið sína á kynningarfundi þar sem fjallað var um möguleika sniglaræktar sem nýrrar vistvænnar hliðarbúgreinar á Íslandi. Á fundunum fóru yfir efnið þeir Sigurður Líndal frá Eimi og Peter Monaghan frá írska fyrirtækinu Inis Escargot, sem hefur mikla og farsæla reynslu af sniglarækt sem hágæða matvöru í Evrópu. Þeir kynntu hugmyndir sínar um hvernig hægt er að nýta íslenskar aðstæður, svo sem jarðhita, hrein auðlindakerfi og vannýttan húsakost til sveita, til að skapa sjálfbært rekstrarumhverfi fyrir sniglarækt. Áhugi á viðfangsefninu reyndist mikill og spurningar komu úr öllum áttum, bæði frá bændum sem sjá tækifæri til að renna styrkari stoðum undir búskap sinn og frá frumkvöðlum í leit að nýjum leiðum til að nýta staðbundnar auðlindir á skapandi hátt. Þátttakendur ræddu meðal annars um húsakost, fóðrun, ræktunarlotur, markaði og möguleg notagildi sniglaafurða á Íslandi, auk leiða til meginmarkaða í Evrópu. Sigurður og Peter voru báðir hæstánægðir með móttökurnar og áhugann sem blasti við alls staðar. „Ísland stendur frammi fyrir einstöku tækifæri á heimsvísu þegar kemur að sniglarækt, því stöðugt hitastig og trygg hitastjórnun er lykillinn að árangursríku sniglaeldi. Þar kemur íslenskur jarðhiti með nýja vídd inn á heimsmarkaðinn,“ sagði sniglasérfræðingurinn að loknum fundunum. Næstu skref eru þegar farin að taka á sig mynd, og ljóst er að langtum fleiri munu sækja um þátttöku í staðnámi á Írlandi en sæti verða í boði. Þeir sem hafa áhuga á að fylgjast með framhaldinu og fá upplýsingar um næstu skref geta haft samband við Sigurð Líndal hjá Eimi á netfangið s.lindal@eimur.is eða fylgst með fréttum á eimur.is. Vinnustofurnar sýndu glöggt að nýsköpun í landbúnaði lifir góðu lífi á Norðurlandi – og að þó sniglar séu smávaxnir geti þeir orðið stór hluti af framtíðinni.

Framtíðin á Bakka - Opin ráðstefna þann 20. nóvember

17. október 2025
Yfirskrift viðburðarins er Framtíðin á Bakka – Samvinna, sjálfbærni og sóknarfæri og er liður í að efla umræðu og samstöðu um framtíðarsýn fyrir atvinnuuppbyggingu á Norðurlandi. Meðal fundarefna verður: • Hvernig orka, varmi og innviðir skapa ný tækifæri á Bakka • Hvernig hringrásarhagkerfi getur stutt við atvinnuþróun og alþjóðlega ímynd Íslands • Hvernig samfélagið getur tekið virkan þátt í sjálfbærri uppbyggingu Dagskrá: Húsið opnar kl. 12:00 – Skráning og súpuhlaðborð fyrir gesti á Fosshótel Húsavík Ráðstefna kl. 13:00 – 17:00 Fundarliður 1: Bakki í sókn – Tækifæri og uppbygging á grænum grunni Fundarliður 2: Grunnstoðir Bakka – orka, innviðir og samkeppnishæfni Fundarliður 3: Hvert stefnum við? – Framtíðarsýn Bakka til næstu kynslóða Boðið verður upp á leiðsögn um svæðið á Bakka fyrir hádegi frá kl. 10:30 - 12:00 þann 20. nóvember og er sú ferð opin öllum. Rútan fer frá Fosshótel á Húsavík og er nauðsynlegt að skrá sig því það er takmarkað pláss. Ráðstefnan er opin öllum en skráning er nauðsynleg - www.eimur.is/bakkiradstefna

Slímugir, en bragðgóðir - Sniglasmakk og fræðsla á Hönnunarþingi

30. september 2025
Um liðna helgi tók Eimur þátt í Hönnunarþingi Hraðsins á Húsavík, sem nú var haldið í þriðja sinn. Hönnunarþing er hátíð hönnunar og nýsköpunar þar sem m.a. skapandi greinar og frumkvöðlastarf mætast á fjölbreyttan hátt, en í ár var sjónum beint sérstaklega að mat og ólíkum snertiflötum hönnunar og matarhandverks. Á dagskránni mátti finna fyrirlestra frumkvöðla og hönnuða, sýningar, sköpunarverk matreiðslufólks, tónlistaratriði og nýstárleg verkefni sem öll vörpuðu ljósi á hvernig hugmyndaflug, hönnun og framtíðarsýn geta skapað einstaka upplifun.